Najnowsze tematy:
W związku z nowym budżetem unijnym władze Nowego Sącza złożyły do Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego listę projektów, których finansowanie ma pochodzić z funduszy europejskich. Nowosądecki magistrat chce zdobyć unijne fundusze na odbudowę Zamku Królewskiego wysadzonego w 1945 roku. Czy to możliwe, że po latach starań zamek zostanie odbudowany?
Zgodnie z planem rekonstrukcja zamku starościańskiego ma objąć oraz rewaloryzacja istniejącą basztę Kowalską i całe otoczenie parkowe. Obszar całej inwestycji według projektu ma wynieść 8 tys. metrów kwadratowych powierzchni użytkowej. Po odbudowie zamek ma pełnić funkcję muzealno-wystawienniczo-biblioteczną.
Dlaczego ruiny zamku mają tak dużą wartość dla nowosądecczan?
Po pierwsze, zamek w Nowym Sączu powstał już w XIV wieku, a dokładniej w latach 1350-1360 za czasów panowania Kazimierza Wielkiego. Wybudowano go na skarpie w widłach Dunajca i Kamienicy. Miał 2 baszty, wieżę, budynek mieszkalny i przedzamcze. Był siedzibą kasztelanii, urzędu grodzkiego i starosty grodowego.
Na zamku gościł Ludwik Węgierski, Jadwiga Andegaweńska i Władysław Jagiełło. W 1409 r. odbyły się w nim narady Jagiełły z wielkim księciem litewskim Witoldem przed wojną z krzyżakami. Z czasem zaczął tracić na znaczeniu. Został zniszczony w czasie potopu szwedzkiego i konfederacji barskiej. Dopiero w czasie zaborów Austriacy częściowo go odremontowali i zaadaptowali na siedzibę policji. Potem przyszła powódź przez którą osunęło się całe skrzydło zamku, zamek zamienił się najpierw więżienie potem w magazyn. Na początku XX wieku rozpoczęto odbudowę ruin, tuż przed II Wojną Światową w murach zamku otwarto Muzeum Ziemi Sądeckiej.
Niestety zamek nie przetrwał wojny. Został wysadzony w powietrze w 1945 roku przed samym końcem wojny, a okoliczności wybuchu do dziś budzą wiele kontrowersji. W zamku eksplodowały zgromadzone materiały wybuchowe. Podczas wybuchu zginęło ok 400 niemieckich żołnierzy i oficerów. Zdetonowanie ładunków przypisuje się radzieckiemu oddziałowi partyzanckiemu, który miał współpracować przy tym z polskimi partyzantami. Tajemnicą pozostaje jednak to dlaczego zdecydowano się na wysadzenie zamku, gdy los niemieckich jednostek był już przesądzony...
Dziś, ruiny nowosądeckiego zamku znajdują się w ścisłym centrum miasta, a ich walory architektoniczne nie są duże. Stąd też wracający od lat pomysł odbudowy zamku. Rekonstrukcja ma się opierać na dokumentacji konserwatorsko-projektowej z 1985 roku.
Czy odbudowa w końcu się uda? Jest na to szansa...