Karp zatorski
KulinariaProdukty tradycyjne

Karp zatorski

Karp zatorski to lokalna odmiana karpia hodowana w stawach w zachodniej części Małopolski. Mięso tej odmiany jest bardzo smaczne i delikatne w smaku. Jego wyjątkowa jakość wiąże się nierozerwalnie ze środowiskiem naturalnym hodowli oraz metodą opartą na dwuletnim systemie chowu.

Historia:

Tradycja rybactwa i hodowli karpia w Zatorze sięga czasów średniowiecza – a dokładniej panowania Bolesława Krzywoustego, który przekazał ziemię zatorską swojemu synowi, Władysławowi. Z kolei syn, Mieszko, zezwolił na budowę trzech młynów na Skawie w 1291 roku, oraz odnowienie zamulonego wylewem Wisły jeziora w Bachowicach, pozwoliło na rozpoczęło prowadzenie w nim gospodarki rybackiej.
Kolejny bardzo ważny etap rozwoju rybactwa w ówczesnym księstwie zatorskim przypada na rok 1493. Wówczas książę Janusz IV pozwala mieszczanom zatorskim na wykopanie dwóch sadzawek i napełnienie wodą. W kolejnych latach stawy w zatorze otaczane były szczególną opieką. Obecnie istniejące stawy, są w pewnym stopniu odpowiednikami powstałych jeszcze w XVI wieku. Wówczas wykonano je wykorzystując do tego celu niewolników tatarskich, nadając im nazwy, albo od założycieli (Bonar, Kasztelan, Starosta), od właścicieli lub od położenia i rodzaju ryb (królewskie, chłopskie, młyńskie, bagienne, graniczne itp.), z których cześć przetrwała do dziś.
Wiek XVIII to czas zastoju w gospodarce rybackiej w Zatorze, jednak odżywa ona gwałtownie XIX wieku, a Zator staje się głównym hodowcą karpia w Polsce. Hodowany tu karp zyskuje sławę na targach krajowych jak również na europejskim targu rybnym. Kolejny okres świetności tutejszej gospodarki rybackiej przypada na dwudziestolecie międzywojenne. Wtedy też w Zatorze wyhodowana została rodzima linii karpia, wywodząca się od słynnego karpia galicyjskiego.

Wygląd i smak:

Karp zatorski (Cyprinus carpio) powstał w wyniku krzyżowania czystej linii karpia zatorskiego z czystymi liniami: węgierską, jugosłowiańska, gołyską i izraelską.  Ryba charakteryzuje się dobrym wygrzbieceniem, zwartą formą i oliwkowym lub oliwkowo-niebieskim kolorem. Mięso karpia zatorskiego pozbawione jest zapachu mułu i wyróżnia się świeżym rybim zapachem oraz delikatnym smakiem. Wyjątkowa jakość „karpia zatorskiego” wiąże się nierozerwalnie ze środowiskiem naturalnym hodowli oraz metodą opartą na dwuletnim systemie chowu.

Karp zatorski sprzedawany jest świeży, nieprzetworzony. Masa ciała ryby wynosi od 1,1 do 1,8 kg. Może być produkowany tylko na terenie 3 gmin położonych w zachodniej części województwa małopolskiego – Zator (większość produkcji), Przeciszów oraz Spytkowice. Obszar ten zajmuje 134 km2,i nazwany jest „Doliną karpia”.

Walory smakowe karpia z Zatoru potrafili docenić królowie polscy rozkoszując się nim podczas uczt. Stąd też zachowana do dnia dzisiejszego nazwa karp królewski, chętnie przypisywana przez hodowców swoim karpiom. Jednak jedynie karp zatorski ma prawo szczycić się nazwą karpia królewskiego.

Informacje dodatkowe:

20 maja 2011. na mocy Rozporządzenia Komisji Europejskiej (WE), opublikowanego w „Dzienniku Urzędowym UE, karp zatorski został wpisany do unijnego rejestru „Chronionych Oznaczeń Geograficznych (ChOG).
28.02.2007 karp zatorski został wpisany na Listę Produktów Tradycyjnych

Źródła:
http://muzeumkarpia.eco.pl/
http://www.minrol.gov.pl
http://www.bielsko.man.pl/fishrzd/hist_karp.html
http://www.malopolska.pl/

Podobne wpisy

Bajgiel z Kazimierza

Łukasz Kurbiel

Kukiełka lisiecka

Łukasz Kurbiel

Osycpek

Łukasz Kurbiel

Ta strona korzysta z plików cookie. Zakładamy, że nie masz nic przeciwko, ale możesz zrezygnować, jeśli chcesz. Akceptuj Czytaj więcej