Najnowsze tematy:
Karp zatorski to lokalna odmiana karpia hodowana w stawach w zachodniej części Małopolski. Mięso tej odmiany jest bardzo smaczne i delikatne w smaku. Jego wyjątkowa jakość wiąże się nierozerwalnie ze środowiskiem naturalnym hodowli oraz metodą opartą na dwuletnim systemie chowu.
Tradycja rybactwa i hodowli karpia w Zatorze sięga czasów średniowiecza - a dokładniej panowania Bolesława Krzywoustego, który przekazał ziemię zatorską swojemu synowi, Władysławowi. Z kolei syn, Mieszko, zezwolił na budowę trzech młynów na Skawie w 1291 roku, oraz odnowienie zamulonego wylewem Wisły jeziora w Bachowicach, pozwoliło na rozpoczęło prowadzenie w nim gospodarki rybackiej.
Kolejny bardzo ważny etap rozwoju rybactwa w ówczesnym księstwie zatorskim przypada na rok 1493. Wówczas książę Janusz IV pozwala mieszczanom zatorskim na wykopanie dwóch sadzawek i napełnienie wodą. W kolejnych latach stawy w zatorze otaczane były szczególną opieką. Obecnie istniejące stawy, są w pewnym stopniu odpowiednikami powstałych jeszcze w XVI wieku. Wówczas wykonano je wykorzystując do tego celu niewolników tatarskich, nadając im nazwy, albo od założycieli (Bonar, Kasztelan, Starosta), od właścicieli lub od położenia i rodzaju ryb (królewskie, chłopskie, młyńskie, bagienne, graniczne itp.), z których cześć przetrwała do dziś.
Wiek XVIII to czas zastoju w gospodarce rybackiej w Zatorze, jednak odżywa ona gwałtownie XIX wieku, a Zator staje się głównym hodowcą karpia w Polsce. Hodowany tu karp zyskuje sławę na targach krajowych jak również na europejskim targu rybnym. Kolejny okres świetności tutejszej gospodarki rybackiej przypada na dwudziestolecie międzywojenne. Wtedy też w Zatorze wyhodowana została rodzima linii karpia, wywodząca się od słynnego karpia galicyjskiego.
Karp zatorski (Cyprinus carpio) powstał w wyniku krzyżowania czystej linii karpia zatorskiego z czystymi liniami: węgierską, jugosłowiańska, gołyską i izraelską. Ryba charakteryzuje się dobrym wygrzbieceniem, zwartą formą i oliwkowym lub oliwkowo-niebieskim kolorem. Waga ryby wynosi od 1,1 do 1,8 kg. Mięso karpia zatorskiego pozbawione jest zapachu mułu i wyróżnia się świeżym rybim zapachem oraz delikatnym smakiem. Wyjątkowa jakość „karpia zatorskiego” wiąże się nierozerwalnie ze środowiskiem naturalnym hodowli oraz metodą opartą na dwuletnim systemie chowu.
Przez stulecia wędzenie było jednym ze sposobów konserwacji artykułów spożywczych w celu przedłużenia okresu ich przechowywania oraz uzyskania specyficznych walorów smakowych. Tradycja wędzenia karpia w Zatorze ma długoletnią tradycję i jest przekazywana z pokolenia na pokolenie. Podstawowym składnikiem jest mięso karpia zatorskiego, przyprawy - sól, pieprz oraz cebula. W procesie wędzenia używa się drewna bukowego, olchowego lub drzew owocowych. Ryby wędziło się i wędzi w wielu gospodarstwach, stąd też każdy z gospodarzy ma swoją tajemnicę stosowania innych dodatków, które nadają specyficzny smak rybie – np. jałowiec, liść chrzanu, mięta, czosnek. Wędzi się pół-dzwonki, całe dzwonki, a także karpie w całości i można to robić na kilka sposobów np. na drążkach lub sitach. Po wędzeniu ryba ma zewnętrzny kolor żółto-brązowo-złocisty, wewnątrz jest koloru biało-kremowo-różowego. Ostateczna barwa uzależniona jest od wielkości ryby oraz użytego do wędzenia drewna. Dawniej wędzenie karpia odbywało się na specjalne okazje i uroczystości, obecnie przygotowywany i spożywany jest częściej.
20 maja 2011. na mocy Rozporządzenia Komisji Europejskiej (WE), opublikowanego w „Dzienniku Urzędowym UE, karp zatorski został wpisany do unijnego rejestru „Chronionych Oznaczeń Geograficznych (ChOG).
25.08.2011 karp zatorski wędzony został wpisany na Listę Produktów Tradycyjnych
Źródła:
http://muzeumkarpia.eco.pl/
http://www.minrol.gov.pl
http://www.bielsko.man.pl/fishrzd/hist_karp.html
http://www.malopolska.pl/