Skansen w Dobczycach

Skansenu Drewnianego Budownictwa Ludowego z okolic Dobczyc i Myślenic usytuowany jest Starego Miasta w Dobczycach, między  zamkiem a murowanym kościołem św. Jana Chrzciciela z początku XIX w. Jego początki sięgają połowy lat 60. XX wieku. Wówczas Władysław Kowalski, działacz i prezes Koła i Oddziału PTTK w Dobczycach wraz z grupą działaczy, tworzących Komisje Opieki nad Zabytkami w Dobczycach, podjął działania na rzecz rekonstrukcji miejscowego zamku. Na terenie skansenu można oglądać obiekty, przeniesione z okolicznych wsi po 1971. Skansen tworzy 6 budynków drewnianych. 

Karczma ,,Na Zbóju”

Bardzo ciekawym obiektem jest Karczma ,,Na Zbóju” – drewniana karczma z 1830 r., przeniesiona w 1971 r. z Krzyszkowic. Budowla, zwana „Po Zbóju” na pamiątkę dawnej rozebranej karczmy, mieści ekspozycję etnograficzną. Przy wejściu do karczmy wita wszystkich przybyłych, siedzący na ławie zbójnik tatrzański, który prosi o drobne datki na dalsze prace na zamku. Jego obecność w tym miejscu związana jest z historią według której w 1732 r. na karczmę napadło 7 zbójników tatrzańskich pod hetmanem Giertugą. Jeden z nich już po rabunku został zabity przez miejskich strażników i pochowany gdzieś w obrębie karczmy. Stąd ta dziwna nazwa: „Karczma na Zbóju”. 

W tym samym budynku znajduje się również alkierz –  sypialna mieszczanina Baradzisza (XIX w.), urządzona według opisu lustracyjnego z 1834 r. Można tam znaleźć bogato zdobione sprzęty m.in. kredens gdański, stół z herbowymi gryfami na nogach, obrazy religijne, zegary, karnisz, firanki czy skórę z dzika na podłodze. Obok znajduje się czarna izba – kuchnia, w której znajdują się drewniane naczynia jak: beczki na kapustę, na wodę, koryto do parzenia świniaka, konewki, kijanki do prania nad rzeką, moździerze i stępki drewniane do tłuczenia soli, cukru, korzeni, praska do sera czy odcedzarki. Tutaj mieści się również wilka izba rzemiosła,  dawniej weselna, gdzie zgromadzono bogatą ekspozycję rzemiosła dobczyckiego, którego tradycje sięgają XIV w. Można zobaczyć narzędzia garbarskie i kuśnierskie, szewskie, warsztat rymarski, tkacki, grancarksi czy tokarski. 

Dom pogrzebowy

Kolejnym budynkiem usytuowanym tuż przy wejściu jest kryty gontem, zbudowany z bali drewnianych, uszczelnionych („omszonych”) słomą jest dom pogrzebowy. Znajdują się w nim przedmioty związane z dawnymi obrzędami pogrzebowymi m.in. ponadstuletni karawan, katafalk z lichtarzami, czarne szaty liturgiczne, noszone przez księży na pogrzebach czy chorągwie żałobne. Na ścianach zawieszono obrazy przedstawiające cmentarze a także teksty dawnych pieśni pogrzebowych.

Duża wozownia

W dużej wozowni, można znaleźć różne rodzaje wozów i sań m.in. wóz drabiniasty do wożenia siana, słomy czy snopków zboża, sanie do przewożenia ciężarów i do podróży. Można też tu znaleźć większe narzędzia rolnicze, jak: pługi, brony, młockarnia i inne. Naprzeciw wozowni, pod zadaszeniem,  znajduje się kierat konny do napędu maszyn rolniczych oraz mały ogródek kwiatowy z płotem z wikliny.

Kurnik

Budynek pochodzący z 1890 r. przeniesiono z majątku „Gaik” w Brzezowej. Najpierw pełnił rolę dworskiego sernika, a później kurnika.  Znajdują się tu sprzęty gospodarskie i rolnicze m.in. brony z drzewa bukowego, widły, łopaty drewniane, ciężki pług żelazny, żarna pedałowe nożne, narzędzia pszczelarskie, grabie, cepy, siewnik ręczny czy sąsieki na mąkę i zboże. Na ścianie natomiast wiszą sztychy przedstawiające ciężką pracę dawnych rolników oraz podobizna św. Izydora Oracza, patrona rolników. 

Mała wozownia

Znajduje się tutaj duża wialnia do zboża, sieczkarnia czy ogromna beczka dębowa z korbami służąca do wyrobu masła, tokarka do drewna i duże koryto do parzenia świni.

Kuźnia

Centralną częścią budynku jest piec kowalski z dużym miechem ręcznie poruszanym oraz ogromny pień z kowadłem. Całość została tak urządzona, że zwiedzający mają wrażenie, jakby kowal pozostawił swój warsztat na chwilę i zaraz powróci.

Spichlerz

Pochodzący z 1863 roku, spichlerz został przeniesiony spod Łapanowa, ze wsi Zagórzany