Rysy
PrzyrodaZwiedzanie

Rysy

Rysy – położone na granicy polsko-słowackiej, w Tatrach Wysokich. Maja trzy wierzchołki, z których najwyższy jest środkowy (2503 m n.p.m.), znajdujący się w całości na terytorium Słowacji. Wierzchołek północny, przez który biegnie granica, stanowi najwyżej położony punkt Polski (2499 m n.p.m.).

Znajdujący się w Tatrach Wysokich masyw Rysów leży na południowy wschód od Morskiego Oka w punkcie zwornikowym głównego grzbietu Tatr i grani odchodzącej od niego ku północy, w której tkwią Niżnie Rysy i Żabie Szczyty (Wyżni i Niżni). U stóp leżą: Dolina Rybiego Potoku, Dolina Białej Wody i Dolina Mięguszowiecka.

Nazwa

Nazwa Rysy nie pochodzi, jak powszechnie się uważa, od ukośnego żlebu widocznego w masywie góry (tzw. Rysy), ale od pożłobionych zboczy całego kompleksu Niżnich Rysów, Żabiego Szczytu Wyżniego i Żabiego Mnicha. Nazwę utworzyli polscy górale i była ona w użyciu co najmniej od początków XIX w. „Skalne żleby albo rysy (Risse), wypełnione wiecznym śniegiem, sięgają od głównego grzbietu aż do powierzchni Czarnego Stawu” – pisał niemiecki turysta już w 1827 r. Wkrótce Rysami określali polscy turyści całą grań, zamykająca kocioł Czarnego Stawu: „Rysy to jest grzbiet okalający Czarny Staw” (Feliks Berdau, 1855); „Olbrzymie skały zwane Rysy (…) obstąpiły półkolem jezioro” (Maria Steczkowska, 1858). W połowie XIX w. turyści niemieckojęzyczni ze strony węgierskiej zaczęli używać dla szczytu nazwy Meeraugspitze, natomiast Polacy – w miarę rozwoju taternictwa i zagęszczania nazw poszczególnych formacji grzbietu – zawęzili stosowanie nazwy Rysy do najwyższego szczytu w grani. Podsumował to wkrótce Tytus Chałubiński: „Szczyt sterczący nad (…) Czarnym Stawem zowią zakopianie Rysami, węgierscy i niemieccy turyści Morskookim Szczytem (Meer-Augenspitze), Słowacy zaś Wagą”.

Historia

Pierwszego odnotowanego wejście latem dokonał Eduard Blásy z przewodnikiem Jánem Rumanem Driečnym starszym, 20 lipca 1840 r. a zimą Theodor Wundt z przewodnikiem Jakobem Horvayem, 10 kwietnia 1884 r.

28 stycznia 2003 roku około godziny 11 z Rysów zeszła lawina, w której zginęło 8 osób z 13-osobowej grupy. Była to wycieczka członków Uczniowskiego Klubu Sportowego „Pion”, działającego przy I LO w Tychach. Wypadek ten był najtragiczniejszym takim wydarzeniem w polskich Tatrach.

Rysy

Turystyka

Rysy są najwyższym punktem w Tatrach, na który prowadzi szlak turystyczny, należą do najczęściej odwiedzanych szczytów tatrzańskich. Wejście od strony polskiej jest dobrze ubezpieczone (360 metrów łańcuchów), wymaga jednak przygotowania turystycznego i kondycyjnego. Od Czarnego Stawu średnie nachylenie szlaku wynosi aż 30 stopni, deniwelacja liczona od Morskiego Oka przekracza 1100 metrów. Szlak wiedzie przez miejsca zacienione, co powoduje spadki temperatury oraz duże prawdopodobieństwo zalegania płatów śniegu.

Szczyt swoją popularność zawdzięcza niezrównanej panoramie: przy dobrej pogodzie można podziwiać widoki w promieniu do 100 km. Z wierzchołka można rozróżnić 80 szczytów tatrzańskich i ok. 50 szczytów w innych grupach górskich, podziwiać 13 większych jezior tatrzańskich oraz dostrzec nawet odległy o ok. 90 km Kraków.

Szczyt mimo znacznej wysokości stanowi dogodne przejście z Morskiego Oka do Popradzkiego Stawu w Dolinie Mięguszowieckiej. Granicę można przekraczać od 16 czerwca do 31 października – gdyż tylko w tym okresie otwarty jest szlak po stronie słowackiej. Po wejściu Polski i Słowacji do strefy Schengen w 2007 r. zostało zlikwidowane turystyczne przejście graniczne na Rysach, gdyż w myśl przepisów układu granice państw układu Schengen można w każdym miejscu swobodnie przekraczać.

Panorama ze szczytu:

Szlaki:

Na szczyt prowadzą dwa szlaki turystyczne: od strony polskiej oraz od strony słowackiej.

szlak turystyczny czerwony  – czerwony od schroniska nad Morskim Okiem wschodnim lub zachodnim brzegiem Morskiego Oka na próg Czarnego Stawu i przez Bulę pod Rysami na wierzchołek Rysów.

  • – Czas przejścia od schroniska nad Morskim Okiem nad Czarny Staw: 50 min, ↓ 40 min
  • – Czas przejścia znad Czarnego Stawu na szczyt Rysów: 3 h, ↓ 2:30 h

Szlak niebieski Szlak czerwony – niebieski od schroniska nad Popradzkim Stawem (1500 m n.p.m.) Doliną Mięguszowiecką (Mengusovská dolina) do Żabich Stawów Mięguszowieckich (Žabie plesá). Dalej czerwonym do Chaty pod Rysami i na przełęcz Waga (Váha), i wierzchołek Rysów

  • – Czas przejścia od Popradzkiego Stawu do schroniska pod Rysami szlakami niebieskim i czerwonym: 2:15 h, ↓ 1:45 h
Szlak z Morskiego oka:
 

Podobne wpisy

Piętnasty Świtak na Babiej Górze

Łukasz Kurbiel

Plac Bohaterów Getta w Krakowie

Łukasz Kurbiel

Dolina Racławki

Łukasz Kurbiel

Ta strona korzysta z plików cookie. Zakładamy, że nie masz nic przeciwko, ale możesz zrezygnować, jeśli chcesz. Akceptuj Czytaj więcej